Wspieranie rodziny i piecza zastępcza


Piecza zastępcza nad dzieckiem jest sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia opieki i wychowania przez rodziców.

Zasady i formy sprawowania pieczy zastępczej określają przepisy ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu albo na podstawie umowy zawartej między rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka a starostą.

Piecza zastępcza zapewnia:

  1. pracę z rodziną umożliwiającą powrót dziecka do rodziny lub gdy jest to niemożliwe – dążenie do przysposobienia dziecka;
  2. przygotowanie dziecka do: godnego, samodzielnego i odpowiedzialnego życia, pokonywania trudności życiowych zgodnie z zasadami etyki, nawiązywania i podtrzymywania bliskich, osobistych i społecznie akceptowanych kontaktów z rodzina i rówieśnikami, w celu łagodzenia skutków doświadczenia straty i separacji oraz zdobywania umiejętności społecznych;
  3. zaspokojenie potrzeb emocjonalnych dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalno-rekreacyjnych.

W pieczy zastępczej umieszcza się dzieci, których rodzice zostali trwale lub czasowo pozbawieni praw rodzicielskich lub gdy władza ta została im ograniczona lub zawieszona.

Rodzinna piecza zastępcza

Formami rodzinnej pieczy zastępczej są:

  • Rodzina zastępcza
  • spokrewniona

Rodzinę zastępczą spokrewnioną tworzą  wstępni – dziadkowie, pradziadkowie lub rodzeństwo dziecka.

  • niezawodowa,
  • zawodowa (w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna)

Rodzinę zastępczą zawodową lub rodzinę zastępczą niezawodową tworzą osoby niebędące wstępnymi lub rodzeństwem dziecka. W rodzinie zastępczej niezawodowej lub zawodowej w tym samym czasie może przebywać łącznie nie więcej niż 3 dzieci lub osób, które osiągnęły pełnoletniość przebywając w pieczy zastępczej.

  • Rodzinny dom dziecka

Rodzinny dom dziecka tworzą osoby niebędące wstępnymi lub rodzeństwem dziecka W rodzinnym domu dziecka może przebywać łącznie nie więcej niż 8 dzieci lub osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej (lub w razie konieczności liczniejsze rodzeństwo).

Rodzina zastępcza oraz rodzinny dom dziecka zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności:

  • traktują dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej;
  • zapewniają dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych;
  • zapewniają kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych;
  • zapewniają rozwój uzdolnień i zainteresowań;
  • zaspokajają jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne oraz religijne;
  • zapewniają ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka;
  • umożliwiają kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej.

Rodzina zastępcza oraz prowadzący rodzinny dom dziecka współpracują z ośrodkiem adopcyjnym, koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej.

Wspieranie rodzin zastępczych

Rodziny zastępcze i prowadzący rodzinny dom dziecka są w realizacji zadań wynikających z pieczy zastępczej wspierani przez koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej bądź, w przypadku rodzin które nie wybrały współpracy z koordynatorem, przez pracownika socjalnego organizatora rodzinnej pieczy zastępczej.

 Koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej i pracownicy socjalni wykonujący zadania organizatora rodzinnej pieczy zastępczej pracują w zadaniowym czasie pracy. Umożliwia im to wspieranie rodzin zastępczych dostosowując pracę do ich potrzeb, które są określane na podstawie dokonanej przez siebie we współpracy z rodziną zastępczą diagnozy, a także zgłoszonych przez rodzinę zastępczą potrzeb.

Spotkania z rodzinami zastępczymi odbywają się w miejscu zamieszkania rodziny zastępczej, w zależności od stwierdzonych i zgłoszonych potrzeb, jednak nie rzadziej niż raz na sześć tygodni koordynator i raz na cztery miesiące pracownik socjalny.

Koordynator pozostaje również w stałym kontakcie z sądem, placówkami edukacyjnymi, medycznymi i innymi współpracującymi z rodziną zastępczą. Dla każdego dziecka koordynator wraz z rodziną zastępczą opracowuje plan pomocy dziecku, w którym zostają zawarte cele i zadania do realizacji na każde sześć miesięcy pobytu dziecka w pieczy zastępczej (w przypadku dzieci poniżej 3 roku życia – nie rzadziej niż raz na trzy miesiące), które następnie są podsumowywane i tworzony jest plan na kolejne półrocze.

Pracownicy wspierający rodziny zastępcze organizują posiedzenia w sprawie oceny sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej w celu:

  • ustalenia aktualnej sytuacji dziecka
  • analizy stosowanych metod pracy z dzieckiem i rodziną
  • modyfikowania plany pomocy dziecku
  • monitorowania procedur adopcyjnych dzieci z uregulowaną sytuacją prawną umożliwiającą przysposobienie
  • oceny stanu zdrowia dziecka i jego aktualnych potrzeb
  • oceny zasadności dalszego pobytu dziecka w pieczy zastępczej.

W posiedzeniach biorą udział rodziny zastępcze i prowadzący rodzinny dom dziecka, koordynator rodzinnej pieczy zastępczej lub pracownik socjalny organizatora rodzinnej pieczy zastępczej współpracujący z opiekunem zastępczym, rodzice dziecka, przedstawiciel ośrodka pomocy społecznej wspierający rodziców w zakresie przejęcia opieki nad dzieckiem, przedstawiciel szkoły, przedszkola, żłobka, placówki wsparcia dziennego i inne osoby ważne dla dziecka.

Instytucjonalna piecza zastępcza

Formami instytucjonalnej pieczy zastępczej są:

  • Placówka opiekuńczo-wychowawcza
  • Regionalna placówka opiekuńczo-terapeutyczna
  • Interwencyjny ośrodek preadopcyjny.

Na terenie powiatu bartoszyckiego funkcjonują placówki opiekuńczo-wychowawcze, które:

  • zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie oraz zaspokajają jego niezbędne potrzeby, w szczególności emocjonalne, rozwojowe, zdrowotne, bytowe, społeczne i religijne;
  • realizują przygotowany we współpracy z asystentem rodziny plan pomocy dziecku;
  • umożliwiają kontakt dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej;
  • podejmują działania w celu powrotu dziecka do rodziny;
  • zapewniają dziecku dostęp do kształcenia dostosowanego do jego wieku i możliwości rozwojowych;
  • obejmują dziecko działaniami terapeutycznymi;
  • zapewniają korzystanie z przysługujących świadczeń zdrowotnych.

Zostań rodziną zastępczą

Procedura kwalifikacyjna dla kandydatów na rodzinę zastępczą

Procedura kwalifikacyjna dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej stosowana w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Bartoszycach

Zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej – pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone małżonkom lub osobie niepozostającej w związku małżeńskim, jeżeli osoby te spełniają następujące warunki:

dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;

nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona;

wypełniają obowiązek alimentacyjny – w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika   z tytułu egzekucyjnego;

nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych;

są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone;

zaświadczeniem lekarskim o stanie zdrowia wystawionym przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej oraz

opinią o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka wystawioną przez psychologa, który posiada o najmniej wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku psychologia oraz 2-letnie doświadczenie w poradnictwie rodzinnym;

przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

zapewnią odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokajanie jego indywidualnych potrzeb, w tym;

rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego;

właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań;

wypoczynku i organizacji czasu wolnego;

nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;

w przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów.

Powyższe okoliczności, ustala się na podstawie przeprowadzonej przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej analizy sytuacji osobistej, rodzinnej i majątkowej.

W związku z powyższym kandydaci spełniający wymagania ustawowe winni:

1. Przedłożyć w trakcie procedury szkoleniowo kwalifikacyjnej następujące dokumenty:

  • wniosek o przeszkolenie wraz z uzasadnieniem decyzji o kandydowaniu na rodzinę zastępczą;
  • zaświadczenie o zameldowaniu;
  • zaświadczenie o braku zdrowotnych przeciwwskazań do sprawowania opieki zastępczej wydane przez lekarza pierwszego kontaktu zgodnie ze wzorem stanowiącym 
  • zaświadczenie o zatrudnieniu i dochodach;
  • zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Sądowego;
  • oświadczenie o obowiązku alimentacyjnym, zgodnie ze wzorem stanowiącym ;
  • oświadczenie o posiadanej władzy rodzicielskiej;
  • oświadczenie o wyrażeniu zgody na przeprowadzenie wywiadu sprawdzającego m.in. warunki mieszkaniowe i predyspozycje kandydata w miejscu zamieszkania,
  • oświadczenie o wyrażeniu zgody na przetwarzanie przez PCPR danych osobowych;
  • oświadczenie o wyrażeniu zgody na udział w badaniach pedagogiczno – psychologicznych;
  • kserokopię aktu małżeństwa, w przypadku rozwodu sentencje wyroku sądu;
  • życiorys;
  • oświadczenie o pełnej zdolności do czynności prawnych.

 2.Uczestniczyć  w szkoleniu dla kandydatów na rodzinę zastępczą.

3. Po otrzymaniu świadectwa ukończenia szkolenia, o którym mowa w pkt. 2 złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia kwalifikacyjnego zawierającego potwierdzenie ukończenia tego szkolenia, spełniania warunków , o których mowa w ustawie o wspieraniu rodziny i rodzinnej pieczy zastępczej oraz posiadaniu predyspozycji i motywacji do sprawowania pieczy zastępczej.

Więcej informacji na temat pieczy zastępczej pod numerem tel. 89 762 96 73, lub 89 762 11 61.

Szkolenia kandydatów na rodzinę zastępczą/prowadzących rodzinne domy dziecka

Szkolenie prowadzana jest na terenie Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Bartoszycach w łącznym wymiarze 60 godzin dydaktycznych, w tym 10 godzin stażu w rodzinie zastępczej zawodowej lub rodzinnym domu dziecka według programu „Pride” – w terminie wskazanym przez PCPR.

Szkolenie prowadzi certyfikowana para trenerów.

Udział w szkoleniu jest bezpłatny.

Więcej informacji na temat szkolenia pod numerem tel. 89 762 11 61.

Formy wsparcia dla dzieci i rodzin

Oferujemy wsparcie dla dzieci i młodzieży z rodzinnej pieczy zastępczej w formie:

  1. Diagnozy psychofizycznej dziecka.
  • Diagnozę psychofizyczną dziecka sporządza się każdemu dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej . Na prośbę rodziny, koordynatora lub specjalisty może ona zostać wykonana powtórnie. Zalecenia z diagnozy wykorzystywane są w dalszej pracy z dzieckiem. Diagnozę wykonuje się na podstawie rozmowy i/lub obserwacji dziecka, wywiadu z rodzicem zastępczym oraz testów diagnostycznych
  1. Konsultacji  psychologicznej indywidualne i rodzinne.
  • Jednorazowe lub wielokrotne spotkanie z psychologiem mające na celu omówienie zgłaszanego problemu. Konsultacja może być początkiem dłuższego wsparcia psychologicznego.
  1. Konsultacji pedagogicznej
  • Jednorazowe lub wielokrotne spotkanie z pedagogiem mające na celu określenia przyczyn niepowodzeń szkolnych dziecka, wspieranie jego mocnych stron, minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz inicjowanie różnych form pomocy w środowisku wychowawczym.

Oferujemy wsparcie dla rodziców zastępczych i osób prowadzących RDD w formie:

  1. Wykonywanie opinii o motywacji i predyspozycji.
  • Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zobowiązani są do wykonania opinii o motywacji i predyspozycji. Opinia wystawiana jest przez psychologa na podstawie wywiadu oraz testów diagnostycznych.
  1. Konsultacji psychologicznych indywidualne i rodzinne.
  • Jednorazowe lub wielokrotne spotkanie z psychologiem mające na celu omówienie zgłaszanego problemu. Konsultacja może być początkiem dłuższego wsparcia psychologicznego. Możliwa jest również konsultacja dzieci biologicznych rodziców zastępczych lub rodziny biologicznej dziecka.
  1. Wsparcie/ konsultacja pedagogiczna
  • jednorazowe lub wielokrotne spotkanie z pedagogiem mające na celu omówienie problemów wychowawczych i edukacyjnych dziecka, metod wychowawczych, pracy z dzieckiem o zaburzonym zachowaniu, efektywnej komunikacji, interpretacji opinii i orzeczeń wydawanych przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne
  • 4. Szkoleń i warsztatów
  • Szkolenia i warsztaty dla rodziców zastępczych organizowane są w PCRP regularnie, zgodnie z zapotrzebowaniem zgłaszanym przez rodziny zastępcze.
  • Szkoleń dla kandydatów na prowadzących rodzinę zastępczą niezawodową oraz rodziny zawodowe ( w tym rodzinne domy dziecka, rodziny specjalistyczne i pogotowia rodzinne)
  • Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej nakłada na kandydatów do sprawowania funkcji rodziny zastępczej niezawodowej i zawodowej, obowiązek odbycia szkolenia oraz praktyk. Program szkolenia jest zgody z wytycznymi zawartymi w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szkoleń dla kandydatów do sprawowania pieczy zastępczej.
  • Szkoleń dla rodzin zastępczych spokrewnionych.